Spis treści
Twój pies często się drapie? A może ma nawracające zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego? To może być atopowe zapalenie skóry, alergia na pchły lub reakcja na niewłaściwą karmę. Dowiedz się, jak objawia się alergia u psa, oraz poznaj zasady prawidłowej opieki nad psim alergikiem.
Alergia u psa czy nietolerancja pokarmowa?
Zacznijmy od niepożądanych reakcji na karmę. Istnieją dwa rodzaje negatywnych reakcji na pokarm u psa:
- alergia pokarmowa,
- nietolerancja pokarmowa.
Alergia pokarmowa to nic innego jak reakcja układu immunologicznego na składnik znajdujący się w diecie psa. Alergenem najczęściej jest białko, a głównym, choć niespecyficznym objawem jest świąd. Składniki diety mogą wywoływać jednak także niepożądane objawy bez udziału układu immunologicznego. Nazywa się to nietolerancją pokarmową.
Mechanizm powstawania alergii pokarmowej u psa jest wciąż dość słabo poznany. Prawdopodobieństwo zwiększa się jednak:
- w trakcie inwazji pasożytów wewnętrznych,
- u osobników obciążonych predyspozycjami genetycznymi.
Alergia u psa – objawy alergii pokarmowych
U psów nie stwierdza się predylekcji wiekowej dla alergii pokarmowej, ale u wielu osobników objawy kliniczne występują przed ukończeniem 1. roku życia. Obejmują one:
- świąd niezależny od pory roku,
- zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego,
- zapalenie skóry,
- łojotok,
- pokrzywkę.
Alergii pokarmowej u psa towarzyszą też objawy ze strony układu pokarmowego. Mogą one obejmować:
- wymioty,
- biegunkę,
- gazy.
W bardzo ograniczonej ilości przypadków alergia u psa objawia się drgawkami i problemami ze strony układu oddechowego, np. przewlekłą obturacyjną chorobą płuc.
Alergeny w karmie – na co reaguje Twój pies?
Psy i koty mogą być uczulone na każdy składnik pokarmu, który otrzymują. Alergia pokarmowa u psa może być reakcją na:
- sztuczne dodatki do żywności (np. konserwanty),
- wołowinę,
- kukurydzę,
- mleko krowie i produkty mleczne,
- jaja,
- ryby,
- soję,
- jagnięcinę,
- ziemniaki,
- ryż.
W praktyce lista jest jednak o wiele dłuższa. Co ciekawe, coraz więcej mówi się o uczuleniach np. na marchew. Dodatkowo jeden pies może reagować na kilka alergenów.
Atopowe zapalenie skóry u psa – co to jest?
Świąd u psa może być wywołany także przez atopowe zapalenie skóry (AZS), które jest przewlekłą zapalną chorobą skóry. AZS należy do grupy chorób nieuleczalnych, dlatego Twój pies alergik wymaga leczenia przez całe życie. Objawy podzielić można na:
- ostre,
- przewlekłe.
Ostre AZS jest zwykle leczone z użyciem glikokortykosteroidów oraz kąpieli. Przewlekłe AZS wymaga leczenia łączącego leki, zmiany środowiskowe oraz odpowiednie kosmetyki pielęgnacyjne.
Jak rozpoznawana jest atopowa alergia u psa?
Podczas rozpoznawania AZS lekarz bierze pod uwagę tzw. kryteria większe i kryteria mniejsze. O większych mówimy, gdy:
- objawy wystąpiły między pierwszym a trzecim rokiem życia,
- świąd ustępuje po podaniu glikokortykosteroidów,
- wykwity znajdują się na części twarzowej, na brzuchu oraz w przestrzeniach międzypalcowych,
- u psa występuje zapalenie ucha zewnętrznego,
- choroba ma przebieg przewlekły lub nawraca,
- pies należy do rasy predysponowanej genetycznie.
Kryteria mniejsze to:
- obustronne zapalenie spojówek,
- rumień twarzy,
- zapalenie warg,
- nawracające zakażenia gronkowcowe,
- sezonowe lub niesezonowe zaostrzenie choroby,
- dodatni wynik testów śródskórnych lub podniesione stężenie swoistych antygenowo IgE w surowicy.
APZS – alergia u psa na pchły
Intensywny świąd może być reakcją na inwazję pasożytów. Niektóre psy są bowiem na nie uczulone. Co ciekawe, czynnikiem predysponującym do wystąpienia choroby jest m.in. atopowe zapalenie skóry. Uczulenie na pchły może pojawić się w dowolnym wieku i trwa już do końca życia psa.
Dlaczego ślina pchły uczula psa? Znaleziono w niej kilka białek będących alergenami. Mogą one wywołać trzy typy reakcji alergicznej:
- natychmiastową,
- późnej fazy,
- opóźnioną.
Nadwrażliwość typu natychmiastowego daje objawy w ciągu kilku minut od ukąszenia przez pchłę. W przypadku reakcji późnej fazy świąd pojawia się po około 4–6 godzinach. W reakcji typu opóźnionego objawy kliniczne stają się widoczne po 24 w 48 godzinach. Ten typ występuje u 15–30% psów.
Alergia u psa na wszystko? Czy to możliwe?
Oczywiście żaden pies nie jest uczulony na wszystko. Publikowane dane wskazują jednak, że nawet 30% psów z atopowym zapaleniem skóry cierpi na nietolerancję lub alergię pokarmową. Z kolei przewlekły charakter AZS sprzyja rozwojowi nadwrażliwości na antygeny środowiskowe (np. ślinę pcheł). Jeden pies może zatem cierpieć na AZS, APZS oraz niepożądane reakcje na pokarm.
Dlaczego warto udać się do lekarza weterynarii? Stop drapaniu
Jeżeli Twój pies odczuwa świąd, zabierz go do lekarza weterynarii! Podczas wizyty zidentyfikuje on istotę problemu i wprowadzi odpowiednie leczenie zarówno objawów, jak i przyczyny. Pamiętaj, że przedłużający się świąd może doprowadzić do uszkodzeń skóry Twojego pupila i wtórnych infekcji bakteryjnych lub grzybiczych. Im dłużej czekasz, tym gorzej. Po pierwsze Twój pies dłużej odczuwa dyskomfort. Po drugie leczenie będzie bardziej skomplikowane i kosztowniejsze.
Alergia u psa – metody rozpoznawania
Alergia u psa występująca na składniki diety powinna być zdiagnozowana w gabinecie weterynaryjnym. W tym celu stosuje się tzw. testy żywieniowe (dietę eliminacyjną i próby prowokacyjne).Jeśli chcesz być świadomym opiekunem, podejdź do problemu poważnie. W czasie diety eliminacyjnej pies może jeść tylko specjalistyczną karmę lub odpowiednio skomponowaną dietę domową. Najczęściej w nowym menu stawia się na mięso, którego pies wcześniej nie jadł. Minimalizuje to ryzyko niepożądanej reakcji na pokarm. Na diecie eliminacyjnej alergia u psa powinna ustąpić w ciągu 8–12 tygodni.
Testy żywieniowe są pomocne także w diagnostyce AZS, bo pozwalają wykluczyć czynnik dietetyczny lub uzyskać wniosek, że u danego osobnika AZS i alergia pokarmowa współistnieją ze sobą.
Najłatwiej i najszybciej rozpoznać alergiczne pchle zapalenie skóry – wystarczy znalezienie pcheł lub ich odchodów na skórze i sierści psa. Służy do tego np. test wyczesywania sierści na wilgotną bibułkę, umożliwiający wykrycie odchodów pcheł.
Leczenie alergii pokarmowej, AZS i APZS
Alergia u psa zawsze wymaga leczenia oraz profilaktyki. Najważniejsze jest wyeliminowanie alergenów. W przypadku alergii pokarmowej należy zaleźć bezpieczne składniki diety i bazującą na nich karmę lub ułożyć zbilansowaną dietę domową.
W przypadku AZS stosuje się:
- wykrycie i eliminację alergenów,
- wprowadzenie terapii wtórnych infekcji skóry lub uszu,
- kąpiele z użyciem szamponów leczniczych,
- redukcję świądu przy użyciu środków farmakologicznych,
- profilaktykę przeciwpchelną,
- zwalczanie roztoczy kurzu domowego w otoczeniu psa.
U psów z APZS początkowo leczy się zarówno świąd, jak i wtórne zakażenia bakteryjne. Jednocześnie konieczna jest likwidacja pcheł i ich form rozwojowych. W tym celu używa się środków zawierających:
- fipronil,
- imidakloprid,
- selamektynę,
- pyripol.
Są one dostępne w formie:
- preparatów spot-on,
- sprayów,
- szamponów,
- płynów,
- obroży,
- tabletek.
Każda z tych postaci ma swoje plusy i minusy, dlatego jeżeli nie wiesz, co wybrać, poproś o pomoc lekarza weterynarii. Jaja pcheł znajdują się także w środowisku, co powoduje, że konieczne jest właściwe oczyszczenie domu. Do sprzątania możesz użyć regulatorów wzrostu owadów. Takie preparaty dostępne są w formie aerozoli do spryskiwania pomieszczeń, roztworów i zamgławiaczy. Zastosuj je we wszystkich miejscach przebywania psa i powtórz po dwóch tygodniach. Masz więcej zwierząt? U nich także zastosuj profilaktykę przeciwpchelną, by chronić psa z alergią.
Jeżeli chcesz poprawić stan skóry u psa z alergią, możesz sięgnąć po nienasycone kwasy tłuszczowe omega-6 oraz omega-3. Działają one m.in. przeciwzapalnie, dlatego ograniczają świąd oraz łagodzą podrażnienia skóry. Doskonałym ich źródłem są oleje rybne. Nie każdy alergik będzie je jednak dobrze tolerował.
Alergia u psa – jak dbać o psiego alergika?
Alergia u psa wymaga postępowania profilaktycznego. Należy do niego głównie unikanie kontaktu z alergenem, co bywa trudne. Mamy dla Ciebie jednak kilka porad:
- W terminie pylenia możesz ograniczyć spacery do minimum oraz oczyszczać skórę psa po spacerze.
- Stosuj regularnie profilaktykę przeciwpchelną.
- Dbaj o dietę swojego pupila.
Życie z psem alergikiem nie musi być trudne. Zdecyduj się na wiarygodne metody rozpoznawania alergii u psów i kotów, a potem postępuj według zaleceń lekarzy weterynarii.