Spis treści
Zastanawiasz się, jak wygląda i ile trwa ciąża u psa? Jak ją rozpoznać, jakie zrobić badania i jak dbać o suczkę w czasie ciąży? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania oraz dowiesz się, jak wygląda poród i jak się do niego przygotować.
Kiedy suka może zajść w ciążę?
Suka może zajść w ciążę, kiedy osiągnie dojrzałość płciową. Psy mniejszych ras osiągają dojrzałość płciową między 6 a 15 miesiącem życia. Natomiast psy dużych ras dojrzewają później, czasami nawet w 24 miesiącu życia. W tym okresie pojawia się pierwsza cieczka. Mimo że niektóre suczki osiągają dojrzałość płciową dość wcześnie, najlepszym wiekiem suczki do rozrodu jest okres między 2 a 6 rokiem życia. Suczki mogą zajść w ciążę od momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej aż do końca życia. Natomiast powyżej 7 roku życia wzrasta ryzyko wystąpienia wad u potomstwa, a także wystąpienia komplikacji podczas porodu. Suczka może zajść w ciążę między 8 a 12 dniem cieczki.
Ile trwa ciąża u psa?
Zarodki zagnieżdżają się równomiernie w błonie śluzowej macicy około 17–20 dnia ciąży. W tym czasie u suczki może wystąpić przejściowy brak apetytu, niekiedy mdłości i senność. Może się także pojawić niewielkie krwawienie.
Psia ciąża może trwać od 58 do 70 dni, ale zazwyczaj trwa około 63 dni. Jej początek można obliczyć na podstawie daty krycia, za pomocą oznaczania poziomu hormonów we krwi lub dzięki badaniom cytologicznym.
Ciąża u psa – po czym poznać, że pies jest w ciąży?
Jak rozpoznać, że pies jest w ciąży? Możesz zaobserwować zewnętrzne objawy ciąży u psa:
- zmiany w zachowaniu,
- po upływie miesiąca od krycia pojawia się nieduża ilość śluzowego wypływu,
- od 35 dnia ciąży zwiększa się masa ciała i powiększają sutki,
- objętość brzucha zmienia się od 40 dnia ciąży,
- w ostatnich 7 dniach zauważalna jest obecność siary.
Między 26 a 30 dniem ciąży u psa możesz omacać brzuch. Omacywanie brzucha i obserwację suczki możesz przeprowadzić samodzielnie w domu, chociaż nie jest to proste i wymaga wprawy. Pamiętaj, że jest to badanie wstępne, po którym powinieneś potwierdzić ciążę bardziej precyzyjnymi metodami u lekarza weterynarii.
Jakie badania należy wykonać w ciąży u psa?
Jeśli masz podejrzenia, że suka jest w ciąży, to powinieneś wykonać następujące badania:
- badanie USG – pozwala sprawdzić żywotność płodów, określić wiek płodów oraz ilość dni pozostałych do porodu. Najlepszym okresem do przeprowadzenia badania USG jest miesiąc po ostatnim kryciu. Zarodki są widoczne już 15 dni po owulacji i mają wygląd kolistych struktur nieechogenicznych o średnicy około 2 mm;
- badanie radiologiczne (prześwietlenie RTG) – pozwala określić liczbę szczeniaków w miocie. Badanie można przeprowadzić od 45 dnia ciąży, ponieważ po tym okresie mineralizują się kości płodów, przez co stają się widoczne w RTG;
- poziom relaksyny – testy można zrobić po około 25–30 dniach od zapłodnienia;
- poziom prolaktyny;
- białka ostrej fazy.
Ciąża u psa a dieta
Jeżeli Twoja suczka jest w ciąży, to powinieneś zadbać o jej prawidłowe odżywianie, ponieważ ciąża u psa to wymagający czas dla organizmu. Dopilnuj, aby suczka nie była przekarmiana, ponieważ otyłość ma negatywny wpływ na przebieg porodu. Zwróć też uwagę, aby nie doprowadzić do jej niedożywienia, ponieważ może to mieć wpływ na trudności porodowe oraz spowodować, że szczeniaki urodzą się słabe.
W pierwszym miesiącu ciąży możesz żywić sukę w taki sam sposób jak przed ciążą, pod warunkiem że była to zbilansowana dieta pod względem ilościowym i jakościowym. Od 2 miesiąca ciąży warto zmienić karmę na specjalną, przeznaczoną dla suk ciężarnych i karmiących. Taka karma ma odpowiednio dobrane składniki, tak aby zapewnić odpowiednie pokrycie zapotrzebowania energetycznego suki oraz rozwijających się szczeniąt. Na rynki znajdziesz wiele firm, które w swojej ofercie mają takie karmy, zarówno suche, jak i mokre.
Warto jednak pamiętać, aby dzienną dawkę żywieniową podzielić na kilka mniejszych porcji, ze względu na to, że rosnące płody uciskają różne narządy jamy brzusznej, w tym przewód pokarmowy.
Aktywność psa w czasie ciąży
Jeśli nie ma przeciwwskazań, to nie rezygnuj zupełnie z aktywności fizycznej suczki. Dzięki aktywności ciężarna suczka zachowa dobrą kondycję, co będzie miało pozytywny wpływ na przebieg porodu. Ogranicz tylko intensywność tej aktywności, ponieważ w ciąży suczka ma mniejszą wydajność fizyczną. Wynika to z tego, że powiększająca się macica wywiera nacisk na organy klatki piersiowej, takie jak płuca.
Ciąża u psa. Jak przygotować miejsce do porodu?
Około 2 tygodni przed planowanym porodem przygotuj dla suki ciche, ciepłe, komfortowe miejsce, w którym będzie mogła odpoczywać i schronić się przed stresem. Przez te 2 tygodnie suczka przyzwyczai się do tego miejsca, a jej organizm zaadoptuje się do drobnoustrojów, które znajdą się w tym środowisku.
Zadbaj o odpowiednią temperaturę tego miejsca, ponieważ szczenięta po urodzeniu nie są jeszcze w stanie samodzielnie utrzymać odpowiedniej temperatury ciała. Do 4 dnia życia noworodków powinieneś zapewnić maluchom temperaturę około 32,5°C w miejscu ich przebywania, a następnie stopniowo ją obniżać.
Jeżeli Twoja suczka ma dłuższą sierść, to powinieneś ją przystrzyc w okolicy sutków. Ułatwi to noworodkom ssanie mleka.
Zwróć uwagę, aby miejsce porodu było ciepłe (30°C), zaciszne oraz umożliwiające utrzymanie czystości. Przygotuj pieluchy z tetry lub czyste szmatki, nożyczki, nitkę, gumową gruszkę do czyszczenia nosa u niemowląt, ewentualnie wagę do ważenia szczeniąt. Potrzebna też będzie oksytocyna.
Po czym poznać, że pies będzie rodził?
Już od 58 dnia ciąży u psa powinieneś mierzyć suczce temperaturę w odbycie. Dwadzieścia cztery godziny przed porodem temperatura spada o 1°C (wynosi około 37°C), co jest związane ze spadkiem poziomu progesteronu. Jest to tzw. objaw Liebenbergera.
Powinieneś mierzyć suczce temperaturę 2 razy dziennie, ponieważ spadek temperatury trwa tylko 12–20 godzin. Kilka dni przed porodem suka może szukać sobie zacisznego miejsca, kopiąc nory w ogrodzie, wchodząc do szafy itp. W sutkach może się pojawić pierwsze mleko, tzw. siara.
Jak przebiega poród u psa?
Poród u psa dzieli się na kilka etapów:
- Okres przygotowawczy: 2–12 godzin (czasem 0–36 godzin). U suki pojawiają się objawy takie jak niepokój, brak apetytu, ziajanie, dreszcze. Możesz zauważyć, że suczka „buduje gniazdo”. Inne objawy to wymioty i częste wypróżnienia, obrzęk i rozluźnienie sromu, wylizywanie sromu. Kilka godzin przed porodem, równocześnie z lekkim rozszerzeniem szyjki macicy, następuje rozmięknięcie śluzowego czopa zatykającego szczelnie szyjkę macicy. Czop ten wypływa, co możesz zaobserwować jako śluzowy wyciek z pochwy.
- Wypieranie płodu – czas trwania tego etapu zależy od liczebności miotu. Zazwyczaj suczka leży na boku. Pojawiają się pierwsze bóle parte, które towarzyszą wypieraniu płodów. Najpierw w świetle sromu widoczne są błony z wodami płodowymi, dopiero potem pojawiają się płody. Szczenięta rodzą się w pęcherzu lub bez, jeśli pęcherz pęknie wcześniej.
- Wydalanie łożyska.
Poród kończy się, kiedy suczka wyprze wszystkie płody, łożyska i błony płodowe z wodami.
Pamiętaj, aby po narodzinach oczyścić drogi oddechowe szczeniąt i energicznie wytrzeć maluchy pieluchą tetrową lub szmatką. Zadziała to jak masaż i polepszy krążenie.
Kiedy jest potrzebna pomoc weterynaryjna?
Pomoc lekarza weterynarii konieczna jest, gdy:
- zauważysz ciemnozieloną lub brązową wydzielinę, a poród nie następuje;
- temperatura ciała suki po wcześniejszym spadku wzrośnie powyżej 37°C, znikną objawy niepokoju i suka nie zaczyna rodzić;
- suka mimo intensywnego parcia nie może urodzić żadnego szczenięcia;
- poród trwa zbyt długo i rodzą się martwe szczenięta;
- minęły ponad 4 godziny od urodzenia poprzedniego szczenięcia, a nie rodzi się kolejne, chociaż jeszcze nie wszystkie się urodziły.
Pierwsze dwa punkty są wskazaniem do przeprowadzenia cesarskiego cięcia. W pozostałych mogą być zastosowane inne metody, jak np. wyciągnięcie szczenięcia przy użyciu kleszczy porodowych, ale taki zabieg zawsze powinien wykonać lekarz weterynarii.
Jeżeli akcja porodowa jest słaba, są słabe skurcze macicy, a suka nie wykazuje parcia i poród przeciąga się, to można wywoływać parcie, drażniąc palcami zakończenia nerwowe w szyjce macicy oraz podając suce małe dawki oksytocyny co 1–2 godziny (podskórnie lub domięśniowo). Nie wolno jednak nigdy podawać oksytocyny, jeśli nie ma pełnego rozwarcia szyjki macicy, czyli jeśli nie rozpoczęła się druga faza porodu.
Patologie ciąży u psa
Niekiedy możesz się spotkać z patologiami ciąży u psa, takimi jak:
- wczesna śmierć zarodków i występujące w jej następstwie ronienia płodów,
- ciążowe zaburzenia metaboliczne (hypoglikemia, hypokalcemia),
- ciąża pozamaciczna,
- skręt ciężarnej macicy,
- przepuklina pachwinowa ciężarnej macicy.
Podsumowanie – ile trwa ciąża psa
Ciąża u psa to wyjątkowy czas, zarówno dla psa, jak i dla właścicieli. Istnieje kilka metod, dzięki którym możesz rozpoznać ciążę u suczki. Po jej stwierdzeniu otocz psa szczególną opieką, aby przebieg ciąży odbywał się bez problemów. Pamiętaj, że odżywianie i ruch w czasie ciąży wpływają na przebieg porodu oraz na stan nowo narodzonych szczeniąt.
autor: Izabela Misiak, instruktor nose work, ratownik zwierząt