Owczarek niemiecki jest nie tylko jedną z najpopularniejszych ras świata, ale także najbardziej rozpoznawalną. Trwale wpisuje się w naszą kulturę i pracę. Występuje w dwóch odmianach: krótkowłosej oraz długowłosej. Dla obu odmian obowiązuje jeden wzorzec FCI (Międzynarodowej Federacji Kynologicznej), o numerze 166, przypisany do grupy I FCI, obejmującej owczarki i psy pasterskie. Aktualnie obowiązuje wzorzec rasy z 23.10.2010 roku, kiedy oficjalnie uznano odmianę owczarka niemieckiego długowłosego.

Owczarek niemiecki – opis rasy

Na sukces i popularność rasy wpłynęła zarówno uroda, jak i wszechstronne talenty użytkowe. Jak każdy owczarek ma doskonałe predyspozycje do pracy psa pasterskiego. Oprócz tego jest:

• doskonałym stróżem,
• wytrwałym psem tropiącym,
• skutecznym psem obronnym,
• inteligentnym i posłusznym psem przewodnikiem.

Owczarka niemieckiego wykorzystuje się w służbach celnych, w policji i wojsku. Jest również najlepszym psem sportowym w zakresie psów użytkowych.

Najważniejsze informacje: 

• Kraj pochodzenia: Niemcy
• Data publikacji obowiązującego wzorca: 11.08.2010
• Użytkowanie: wszechstronny pies użytkowy, pasterski i służbowy
• Klasyfikacja FCI: Grupa 1. Psy pasterskie i zaganiające
• Sekcja 1: psy pasterskie
• Próby pracy wymagane

Jak wygląda owczarek niemiecki? Charakterystyka rasy

 

Owczarek niemiecki to pies:

• średniej wielkości,
• o mocnej budowie,
• lekko wydłużonej, harmonijnej i zwartej sylwetce,
• z długim efektownym ogonem, sięgającym minimum do stawu skokowego.

Wysokość w kłębie owczarka niemieckiego:

• psa to 60–65 cm,
• suki to 55–60 cm.

Długość tułowia powinna być o 10–17% większa od wysokości w kłębie.

Waga owczarka niemieckiego:

• psa30–40 kg,
• suki: 22–32 kg.

Wygląd owczarka:

• Głowa. Owczarek niemiecki ma kształtną, klinowatą, mezocefaliczną głowę z łagodnie zaznaczonym stopem (przejściem czoła w grzbiet nosa). Wielkość głowy proporcjonalna do reszty ciała. Dlatego nie powinna być zbyt ciężka, zbyt lekka, za długa ani za krótka.
• Kufa i czaszka. Powinny być równej długości. Nos zawsze czarny o prostym grzbiecie bez garba czy wklęsłości. U owczarka niemieckiego wymaga się pełnego garnituru 42 zębów, osadzonych głęboko w mocnej szczęce i żuchwie. Jedyny dopuszczalny jest zgryz nożycowy, to znaczy: siekacze górnej szczeki znajdują się ciasno przed siekaczami żuchwy. Każdy inny zgryz: cęgowy, tyłozgryz czy przodozgryz są nieprawidłowe. Ustawienie siekaczy w linii prostej i zbyt duże przerwy między zębami to wada. Wargi owczarka niemieckiego są suche i dobrze przylegające.
• Oczy. Ciemne, średniej wielkości, migdałowego kształtu. Oko owczarka niemieckiego nie może być jasne ani wyłupiaste.
• Uszy. Uszy owczarka niemieckiego są bardzo ważnym elementem urody, ponieważ nadają psu czujności i pięknie dopełniają wygląd głowy. Powinny być stojące, spiczaste, średniej wielkości skierowane małżowinami do przodu. Niestety zdarzają się psy o wadliwych, obwisłych uszach lub załamanych na końcówkach.
• Tułów i szyja. Powinny być dobrze umięśnione. Grzbiet prosty, zad długi opadający pod kątem 23 stopni do poziomu, płynnie przychodzący w nasadę ogona. Klatka piersiowa umiarkowanie szeroka i wysklepiona. Głębokość klatki piersiowej: 45–48% wysokości w kłębie. Mostek wyraźny i długi.
• Kończyny. Kończyny owczarka niemieckiego są umięśnione, proste, równolegle ustawione. Ważną cechą rasy jest kątowanie kończyn. Idealny kąt w stawie barkowym to 90 stopni, a udo i podudzie powinny tworzyć kąt ok. 120 stopni. Istotne jest nachylenie śródręcza względem podramienia. Musi się mieścić w przedziale od 20 do 22 stopni. Zbyt pochyłe lub zbyt strome zmniejsza wytrzymałość kończyny. Łapy zwarte, z mocnymi, wysklepionymi palcami.

Szata i umaszczenie owczarka niemieckiego

Wszystkie wymienione powyżej elementy budowy dotyczą zarówno owczarka niemieckiego krótkowłosego, jak i długowłosego. Istotną różnicą jest rodzaj szaty.

• W odmianie krótkowłosej owczarka niemieckiego włos okrywowy jest bardzo gęsty, twardy, mocny, krótki i dobrze przylegający. Dodatkowo nieco obfitszy, dłuższy włos występuje w rejonie szyi i na tylnych kończynach, gdzie tworzy lekko zaznaczone portki.
• W odmianie długowłosej owczarka niemieckiego włos okrywowy jest dłuższy, miękki, nieprzylegający, na szyi tworzy delikatną kryzę. Wyraźnie dłuższy na ogonie i kończynach. Na przednich tworzy tzw. pióra, na tylnych wyraźne portki.

Dla obu odmian zawsze wymagany jest obfity podszerstek w kolorze jasnoszarym.

Najpopularniejsze umaszczenie owczarka niemieckiego to czarne podpalane.

Umaszczenie

Najpopularniejsze umaszczenie owczarka niemieckiego to czarne podpalane. Znaczenia mogą być w odcieniu od czerwonego, płowego, aż po żółty czy szary. Znaczenia mogą być niewielkie lub bardzo rozległe, aż do czaprakowego. Typowa jest również maść szara, jednolicie czarna i płowa. Maska na głowie jest zawsze wymagana. Dopuszcza się niewielką białą plamkę na piersi i nieco jaśniejszy odcień na wewnętrznej stronie kończyn. Za niedostatki pigmentacji uważamy:

• wyraźne białe plamy na klatce piersiowej,
• biel na wewnętrznej stronie kończyn,
• brak maski,
• jasne oczy,
• jasne pazury,
• ruda końcówka ogona.

Zachowanie i charakter owczarka niemieckiego

Owczarek niemiecki to rasa psów o charakterze, który można opisać jako lojalny, odważny i inteligentny. To pies o silnym charakterze i nie boi się stawić czoła trudnościom. Rasa ta jest znana z wysokiego poziomu inteligencji i zdolności do szybkiego uczenia się. Owczarki niemieckie są chętne do wykonywania różnych zadań i są często szkolone jako psy policyjne, ratownicze czy pracujące z niepełnosprawnymi. Pomimo swojej imponującej wielkości, owczarki niemieckie mają tendencję do bycia opiekuńczymi i czułymi wobec swojej rodziny. Mogą być wspaniałymi towarzyszami i przyjaciółmi, szczególnie dla dzieci.

Zgodnie ze wzorcem pies tej rasy ma być:

• pewny siebie,
• zrównoważony,
• oddany właścicielowi,
• łagodny,
• reagujący na zagrożenie,
• czujny,
• odważny,
• twardy,
• cięty,
• łatwy do wyszkolenia.

Taki jest ideał. Jednak rzeczywistość nieco od niego odbiega. Częstym problemem jest nadmierna reaktywność, nadpobudliwość oraz lękliwość, połączona z miękkością charakteru. Cechy te można zaobserwować u wielu szczeniąt i młodych psów.

Na szczęście u wszystkich zachowała się najważniejsza cecha osobowości: ŁATWOŚĆ UCZENIA SIĘ I PLASTYCZNOŚĆ. Dzięki temu można wyszkolić każdego owczarka niemieckiego. Należy poświęcić na to odpowiednią ilość czasu, pracy i cierpliwości. Dostosować treningi do wymagań konkretnego osobnika.

Z natury owczarek niemiecki to pies jednego pana. Chroni całą rodzinę, całe powierzone mu stado, ale bezwzględne posłuszeństwo okazuje tylko wybranemu przewodnikowi. Jest świetnym psem rodzinnym, pilnuje najmłodszych członków rodu, a także aktywnie bierze udział w dziecięcych harcach.

Z natury owczarek niemiecki to pies jednego pana.

Typy współczesnych psów rasy owczarek niemiecki

Zgłębiając niuanse osobowości współczesnych owczarków niemieckich, należy się odnieść do trendów panujących w hodowli psów rasowych. Z jednej strony rasę kreuje moda wystawowa, z drugiej strony wymagania użytkowe owczarka niemieckiego. Standard rasy jest jeden. W rzeczywistości jednak rozróżniamy dwa odmienne typy:

• użytkowy,
• wystawowy.

Hodowcy, dla których charakter i praca z psem są głównym priorytetem, selekcjonują swoje owczarki pod kątem charakteru. Talent i wrodzone predyspozycje psa określają jego wartość. Nie przykładają wagi do modnego wyglądu czy sukcesów na wystawach psów rasowych.

Typowy „użytek” jest najczęściej owczarkiem niemieckim krótkowłosym, szarym, czarnym lub podpalanym, o prostym, umięśnionym grzbiecie, doskonały w ruchu, niezwykle sprawny fizycznie, o silnych popędach. Sylwetka owczarka z linii użytkowej niewiele się zmieniła na przestrzeni lat, zupełnie inaczej niż w typie owczarka wystawowego.

Typowy „show” jest efektowniejszy, piękniejszy w wyrazie, cieszy się większą popularnością i jest zdecydowanie chętniej wybierany przez nabywców. Ten typ owczarka podlegał ewolucji na przestrzeni ostatnich sześćdziesięciu lat. A mianowicie od prostokątnego pokroju sylwetki, poprzez nieco obniżony tył, do ekstremalnie obniżonych i bardzo głęboko kątowanych tylnych kończyn. Apogeum tego trendu osiągnięto pod koniec XX wieku. Sylwetka psa z mocno obniżonym zadem jest powszechnie znana. Pojawiła się fala krytyki przeciwko tak ekstremalnym trendom hodowlanym. Zmiana budowy upośledziła sprawność owczarka niemieckiego. Negatywnie wpłynęła na jego zdrowotność i wytrzymałość.

Hodowla owczarka niemieckiego 

Na początku XXI wieku FCI opracowało Międzynarodowe Strategie Hodowlane opublikowane w lutym 2010 roku. Dokument ten jest wskazówką i ogólnie przyjętą strategią hodowlaną dla psów rasowych zrzeszonych w krajowych organizacjach kynologicznych należących do FCI z siedzibą w Belgii.

Najważniejsze cele w hodowli psa rasowego:

• poprawa zdrowia,
• zachowanie cech użytkowych,
• dbałość o różnorodność genetyczną w obrębie rasy,
• humanitarne prowadzenie hodowli.

Co to oznacza dla owczarka niemieckiego? Stopniowy powrót do prostej sylwetki z lekko opadającym zadem.

Bliższe ideałowi wydają się owczarki z linii użytkowych, brak im jednak gracji, dostojeństwa i wyrazu, często też mają nieharmonijne sylwetki. Natomiast linia wystawowa prezentuje piękne głowy, idealną szatę i umaszczenie, piękne, harmonijne sylwetki, jest jednak obarczona wyżej wymienionymi wadami „przerasowienia”. Kiedy i w jakim stopniu owczarki niemieckie krótkowłose i długowłose wrócą do „starej” sylwetki, z zachowaniem najważniejszych cech urody psa wystawowego i charakteru typowego dla psa użytkowego, to już zależy wyłącznie od hodowców. A niestety wciąż wielu z nich za kanon piękności uznaje zwycięskie psy z lat 90. XX wieku i z początków XXI wieku.

Szczenię owczarka niemieckiego

 

Szczeniaka należy wychowywać po pierwsze w przyjaznej dla niego atmosferze, po drugie budować prawidłowe więzi. A co najważniejsze, trzeba unikać karcenia szczenięcia, natomiast nagradzać dobre zachowania. Te negatywne ignorować, jednocześnie uniemożliwiając psu ponowną przewinę, np. po przegryzieniu kabla należy pozostałe kable zabezpieczyć lub nie zostawiać szczenięcia samego w pomieszczeniu z kablami. Karcenie małego owczarka niemieckiego zwiększa jego nerwowość i nadpobudliwość. Może prowadzić do rozwoju zachowań agresywnych. Najważniejszym elementem wychowania szczenięcia jest zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa. A opiekun powinien prezentować postawę zrównoważonego, pewnego siebie przewodnika.

Owczarek niemiecki w rodzinie

Owczarki niemieckie, zarówno krótkowłose, jak i długowłose, cieszą się wielką popularnością i są najchętniej wybieraną rasa jako pies stróżujący, towarzyszący i rodzinny. Świetnie się sprawdzają w tej roli, jednak wymagają szkolenia od pierwszych miesięcy życia.

Relacja z dziećmi

 

W stosunku do dzieci owczarki niemieckie są cierpliwe i wyrozumiałe, pod warunkiem że zostały wychowane na stabilne dorosłe psy. Inaczej sprawa wygląda w relacji szczenię – dziecko. Owczarek niemiecki jest rasą pełną temperamentu i żywo reaguje na bieganie, piski i inne dźwięki głośnej zabawy dzieci. Próby włączenia się pupila do zabawy często kończą się podszczypywaniem dzieciaków, skakaniem i nieopanowanym szaleństwem. Łatwo wtedy o zranienie lub przestraszenie małego człowieka. Dlatego w okresie dorastania owczarek niemiecki powinien mieć kontakt i bawić się z dziećmi wyłącznie pod nadzorem dorosłego. A dzieci trzeba uczyć, jak prawidłowo traktować psa i jak bezpiecznie się z nim bawić.

Dla kogo owczarek niemiecki

 

Wszechstronny, nastawiony na ścisłą współpracę z człowiekiem owczarek niemiecki jest odpowiedni dla każdego miłośnika psów, pod warunkiem poświęcenia mu uwagi i odrobiny swojego wolnego czasu. Niezwykle oddane i wierne właścicielowi, nawet niezbyt dobrze traktowane, nadal kochają swojego człowieka i wiele wybaczają. Dlatego zasługują na naszą miłość i wdzięczność za wielkie psie serce.

 

Owczarki pracują z człowiekiem w najtrudniejszych warunkach terenowych. Jako psy wojskowe wyszukują min, pełnią służbę wartowniczą. W służbach celnych spotykamy je na lotniskach, na przejściach granicznych. W straży pożarnej szukają ludzi w gruzowiskach. Policja wykorzystuje psy tropiące i obronne. Służą także osobom niepełnosprawnym, niewidomym jako pies przewodnik.

 

Jeżeli ktoś zamierza spróbować swoich sił w sportach kynologicznych (tropienie, obrona, posłuszeństwo, ratownictwo), najlepiej rozpocząć od owczarka niemieckiego. Ten pies kocha pracować i jest szczęśliwy, jeśli może coś robić dla swojego człowieka. Oczywiście pełnię możliwości zaprezentuje po osiągnięciu dojrzałości, prawidłowo wychowywany i szkolony od wczesnej młodości.

 

Współcześnie stosujemy wyłącznie pozytywne metody szkolenia. Dlatego pies w czasie treningów jest nagradzany. W związku z tym warto skorzystać z dobrych przysmaków treningowych i zabawek.

Żywienie owczarka niemieckiego

Rasa nie jest wymagająca pod względem żywienia, ale potrzebuje dobrze zbilansowanej diety bogatej w składniki odżywcze i witaminy. Owczarek doskonale toleruje dobrej jakości karmy dostępne na polskim rynku. Warto dobrać je jednak do aktywności psa. W przypadku owczarka niemieckiego bardzo istotny jest sposób podania posiłku. Nie należy karmić psa przed planowanym treningiem lub długim spacerem.

Nie należy też podawać obfitego posiłku bezpośrednio po dużym wysiłku fizycznym. Pies powinien jeść z miski stojącej na ziemi, więc trzeba unikać stojaków i podwyższeń. Lepiej podawać psu dwa mniejsze posiłki niż jeden bardzo obfity. Niezdrowe jest łapczywe jedzenie i połykanie w trakcie powietrza. Nadwaga i niedowaga również należą do czynników zwiększających ryzyko skrętu żołądka. Karmy, które rekomendujemy:

Owczarek niemiecki – pielęgnacja sierści

Pielęgnacja owczarka niemieckiego nie nastręcza żadnych trudności. W okresie linienia należy szczotkować sierść. Nieco więcej pracy będzie miał właściciel owczarka niemieckiego długowłosego, bo to i więcej sierści i błoto lubi się przyklejać do dłuższego futra. Sierść owczarka niemieckiego długowłosego ma tendencje do filcowania w okolicy uszu, pachwin i brzucha. Trzeba dbać szczególnie o te rejony, a w ostateczności wyciąć sfilcowane dredy.

Owczarek niemiecki – cena

Ile kosztuje owczarek niemiecki? Szczenię owczarka niemieckiego kosztuje od 1000 do 5000 zł w zależności od po pierwsze – pochodzenia, po drugie – jakości i oczywiście przeznaczenia. Na cenę szczenięcia wpływa:

• poziom wyszkolenia rodziców,
• ilość i wyniki badań,
• osiągnięcia wystawowe i sportowe.

Zbyt niska cena powinna wzbudzić czujność nabywcy. Szczenię może być wadliwe, co uniemożliwi mu start w wystawach i wyklucza z hodowli. Może też wskazywać na pochodzenie psa z pseudohodowli.

W naszym kraju jedynym stowarzyszeniem kynologicznym uznawanym we wszystkich krajach świata jest Związek Kynologiczny w Polsce (ZKwP).

Oprócz Związku Kynologicznego w Polsce legalnie działa kilkadziesiąt stowarzyszeń kynologicznych. Są to organizacje o różnej jakości, dlatego przy wyborze hodowli powinno się zwracać uwagę na:

• pochodzenie,
• rodowód rodziców,
• warunki i dobrostan psów w hodowli.

Owczarki pracują z człowiekiem w najtrudniejszych warunkach terenowych.

Owczarek niemiecki – zdrowie

Owczarki niemieckie są ogólnie uznawane za rasę psów stosunkowo zdrową, ale tak jak w przypadku każdej rasy, mogą występować pewne problemy zdrowotne. U psów tej rasy występują: dysplazja stawów biodrowych i łokciowych, choroby skóry (alergie, łuszczyca czy infekcje skórne) i choroby żołądkowo-jelitowe: (skręt żołądka, wzdęcia czy nadwrażliwość pokarmową). Ważne jest, aby kontrolować dietę owczarka niemieckiego, unikać nagłych zmian pokarmowych i regularnie podawać im jedzenie w mniejszych porcjach. Niektóre linie owczarków niemieckich mogą być podatne na wrodzone wady serca. Regularne badania kardiologiczne mogą pomóc w wykryciu tych problemów.

Ważne jest, aby regularnie odwiedzać lekarza weterynarzii, przestrzegać zaleceń dotyczących szczepień i profilaktyki zdrowotnej oraz prowadzić odpowiednią opiekę nad psem, taką jak regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i utrzymanie odpowiedniej wagi.

Czy owczarek może spać na dworze

 

Owczarek niemiecki może przebywać na zewnątrz bez względu na porę roku, jeśli tylko będzie miał ciepłe schronienie i dostęp do świeżej wody. Jednak nie należy zapominać, iż ten pies potrzebuje bliskiej więzi z człowiekiem, dlatego należy mu zapewnić spacery i możliwość bezpośredniego przebywania z rodziną. Psy zamknięte w kojcach, wypuszczane jedynie na ogród, aby się wybiegały, stopniowo oddalają się od rodziny i bardzo często prezentują zaburzenia behawioralne, od nadmiernej szczekliwości i nerwowości do samookaleczeń typu wygryzanie ogona lub łap.

 

Owczarki niemieckie są świetnymi kompanami na długie spacery i wyjazdy wakacyjne. Oprócz miłego towarzystwa zapewnią ochronę nas i naszego dobytku. Dobrze znoszą chłody, jednak w upalne dni wybierają zacienione miejsca i chętnie korzystają z wody w każdej postaci. Owczarki niemieckie są bardzo dobrymi pływakami.

 

Owczarek niemiecki są świetnymi kompanami na długie spacery i wyjazdy wakacyjne.

Owczarek niemiecki – historia rasy

Przed wojną

Owczarek niemiecki jest stosunkowo młodą rasą, powstałą pod koniec XIX wieku. Wywodzi się od kilku odmian staroniemieckich psów pasterskich. Twórcą i propagatorem rasy był rotmistrz Max von Stephanitz. Pierwszy owczarek niemiecki, który urzeczywistnił ideę o psie doskonałym, to Horand von Grafrath.

Horand początkowo nosił imię Hektor Linksrhein. W 1899 roku na wystawie zwierząt hodowlanych Max von Stephanitz i jego przyjaciel Artur Mayer zobaczyli psa swoich marzeń. Po zakupie Hektora zmieniono mu imię na Horand. Stał się on pierwowzorem standardu rasy opracowanego przez Stephanitza i Mayera.

Niestety w latach 20. XX wieku hodowcy znacząco odeszli od pierwotnego wzorca i pojawiły się psy o kwadratowych sylwetkach, na nieproporcjonalnie długich nogach. W związku z tym odbyło się specjalne sympozjum poświęcone rasie. Spotkanie odbyło się we Frankfurcie nad Menem w 1925 roku, podczas światowej wystawy owczarków niemieckich. Rotmistrz von Stephanitz wybrał zwycięzcę – został nim Klodo von Boxberg, który budową i ruchem najbardziej przypominał słynnego Horanda. Nastąpił przełom w trendach hodowlanych i rozpoczął się współczesny etap historii rasy.

Druga wojna światowa odcisnęła negatywne piętno na postrzeganiu owczarka niemieckiego jako pomocnika nazistów, jednak owczarki niemieckie służyły w niemal wszystkich armiach świata i wszędzie sprawdzały się w najtrudniejszych zadaniach. Aby zniwelować nieco pejoratywny obraz owczarka niemieckiego zaczęto używać nazwy owczarek alzacki, głównie w Wielkiej Brytanii i innych krajach alianckich. Z czasem wrócono do właściwej nazwy rasy, jednak termin owczarek alzacki do dzisiaj funkcjonuje w świadomości Europejczyków.

 

Owczarek niemiecki. Podsumowanie

Owczarek niemiecki to jedna z najpopularniejszych ras psów na świecie. Pochodzi z Niemiec, gdzie był hodowany głównie do pracy jako pies pasterski, pomagający w zaganianiu owiec. Doskonale sprawdzi się jako pies służbowy, patrolowy, wojskowy, tropiący, stróżujący, obronny.

Psy tej rasy są mocne i mają dobrze zbudowaną sylwetkę. Mają długi grzbiet, mocne nogi i duże stojące uszy. Ich sierść jest gęsta, często o barwie czarnej i płowej, choć mogą występować też inne kolory.

Owczarki niemieckie wymagają odpowiedniego szkolenia i socjalizacji od młodego wieku. Potrzebują także dużo ruchu i aktywności umysłowej, aby były szczęśliwe i zdrowe. Właściwe żywienie i regularne wizyty u weterynarza są także ważne dla utrzymania ich zdrowia. To rasa psa, która jest bardzo wszechstronna, inteligentna i lojalna.