Glony w akwarium – jak z nimi walczyć?

Glony w akwarium, jeśli występują w nadmiarze, mogą doprowadzić do poważnego zanieczyszczenia wody i w jego efekcie – szybkiego obumierania roślin. Inwazja glonów może również przyczynić się do chorób wśród hodowanych gatunków ryb. Jak do tego nie dopuścić? Co zrobić, gdy intruzi już zdążyli zadomowić się w akwarium? Przedstawiamy 5 najlepszych sposobów.

Glony w akwarium potrafią się rozrastać w bardzo szybkim tempie. Organizmy te zagrażają roślinom oraz rybom, dlatego ważne jest, aby zareagować od razu po zauważeniu pierwszych objawów inwazji. Co robić? Jak walczyć z glonami? Podpowiadamy.

Reklama

Glony w akwarium – skąd się biorą?

Najczęściej glony w akwarium pojawiają się w wyniku przenawożenia, czyli zaburzenia równowagi makroelementów i mikroelementów w wodzie. Pierwiastki, które w szczególności szybko mogą doprowadzić do rozwoju glonów, to azot oraz fosfor. Do zakwitu może dojść także z powodu braku systematycznej pielęgnacji akwarium.

Organizmy te mogą się pojawiać na różnych etapach funkcjonowania akwarium, zarówno w początkowym stadium, jak i w takim, które już zdążyło dojrzeć. Jakie mogą być inne przyczyny inwazji? W dużych akwariach może ona być spowodowana brakiem dozowania dwutlenku węgla w formie gazowej i w rezultacie – słabą kondycją roślin.

Jak walczyć z glonami? Najpierw sprawdź parametry wody

Jak walczyć z glonami? Pierwszy krok to zapewnienie odpowiednich warunków w zbiorniku – w szczególności ważna jest skuteczność filtracji oraz stopień nawożenia.

Sprawdź, czy:

• poziom azotanów jest odpowiedni dla potrzeb hodowanych gatunków – aby zbadać, czy woda jest bogata w azot, użyj testów do wody;
• nie przekarmiasz ryb – aby nie doszło do zakwitu wody, konieczne jest stosowanie odpowiedniej ilości substancji odżywczych, nadmiar makroelementów oraz niektórych pierwiastków może przyspieszyć rozwój glonów;
• sprzęt filtrujący działa poprawnie i zapewnia wodę dobrej jakości;
• zakwit wody nie został spowodowany słabą cyrkulacją wody;
• zbiornik nie jest przepełniony – za dużo ryb prowadzi także do innych niekorzystnych konsekwencji, niebezpieczny jest np. wydalany przez nie w nadmiarze amoniak oraz dwutlenek węgla.

Na wzrost glonów wpływa nieprawidłowe naświetlanie

Do zakwitu może doprowadzić zbyt duża ilość światła słonecznego oraz sztucznego, a także nieprawidłowe naświetlanie, np. nagłe wydłużenie czasu lub za wysoka moc oświetlenia. Wszelkie zmiany związane z oświetleniem akwarium przeprowadzaj stopniowo, tak aby nie zakłócić równowagi biologicznej.

Rośliny potrzebują czasu, aby przyzwyczaić się do nowych warunków. Sprawdź więc, czy akwarium zostało zlokalizowane w dobrym miejscu – być może powodem inwazji jest nadmierne nasłonecznienie i w rezultacie nagłe przyspieszenie procesu fotosyntezy.

Hodujesz rośliny akwariowe? Uważaj na ich ilość

Do szybkiego namnażania się glonów może prowadzić również nieprawidłowa ilość roślin w akwarium. Mała ilość roślin powoduje, że glon osiąga przewagę konkurencyjną. Podobnie dzieje się, gdy roślin jest za dużo lub są one w słabszej kondycji – wtedy powstają idealne warunki do rozwoju szkodliwych organizmów. Zainfekowana roślina pływająca, u której wystąpił niedobór makroelementów, jest raczej spisana na straty.

Rodzaje glonów

Zanim przejdziemy do 5 najskuteczniejszych sposobów zwalczania glonów, omówmy poszczególne grupy tych organizmów, by poznać je bliżej. W akwarium znajdziesz kilka rodzajów glonów, są to:

• Glony nitkowate – organizmy te tworzą długie, mocne nitki, mogą występować pojedynczo lub w puszystych kłębach. Najczęściej są one czarne, spotyka się także zielone lub szare glony nitkowate. Organizmy te osiedlają się pomiędzy roślinami lub nawet na roślinach, przyczyną inwazji może być przenawożenie żelazem.
• Krasnorosty – glony czerwone posiadają różne barwniki – nie tylko zielony chlorofil, ale także czerwoną fikoerytrynę oraz niebieską fikocyjaninę. Osiadają one na szybie, dekoracjach oraz roślinach, najczęściej występują w postaci brązowego nalotu.
• Okrzemki – te brązowe glony pojawiają się najczęściej w świeżo założonych akwariach lub po zmianie w nawożeniu mikroelementami, przyczyną inwazji może być źle dobrane oświetlenie, duże znaczenie ma także zaburzona filtracja.
• Zielenice – to najpopularniejszy rodzaj glonów spotykanych w akwarium. Inwazję zielenic można rozpoznać po nalotach na szybie oraz w obrębie liści roślin – bardzo częste są to np. zielenice punktowe, czyli zielone kropki, lub zielenice jednokomórkowe występujące w postaci pyłu, który łatwo schodzi po przetarciu gąbką. Przyczyną zakwitu jest zbyt mocne oświetlenie (sztuczne lub naturalne). Zakwit glonów jest niebezpieczny, ponieważ może prowadzić do redukcji poziomu tlenu w wodzie.

Oto najskuteczniejsze sposoby zwalczania glonów w akwarium

Co zrobić, gdy profilaktyka, czyli czyszczenie oraz regularne podmiany wody, nie przynosi skutku? Jeśli już doszło do inwazji, należy przeprowadzić:

• usuwanie mechaniczne, np. za pomocą gąbki,
• odmulanie.

Zadbaj także o:

• zaciemnienie akwarium (słabe oświetlenie zahamuje rozwój mikroorganizmów),
• dokładne wyczyszczenie filtra,
• zmniejszenie dawek nawozów,
• dokarmianie roślin wodnych dwutlenkiem węgla,
• wyeliminowanie zarażonych roślin akwariowych.

Aby nie dopuścić do ponownego zakwitu, stosuj wodę odstaną lub z filtra odwróconej osmozy, a nie zwykłą kranówkę.

Co robić, jeśli problem nadal nie ustąpił? Oto sprawdzone sposoby na glony:

• Wprowadź do akwarium ryby lub inne zwierzęta, które żywią się glonami (upewnij się jednak wcześniej, które gatunki ryb mogą żyć razem w jednym zbiorniku).
• Zastosuj lampę bakteriobójczą UV.

Ryby, które zjadają glony w akwarium

W przywróceniu równowagi w akwarium pomogą ryby zjadające glony, czyli gatunki takie jak:

• Grubowarg syjamski (Crossocheilus oblongus) – gatunek ten jest nazywany przez akwarystów „kosiarką”. Grubowargi są ruchliwe i mają łagodne usposobienie, w akwariach domowych mogą osiągać długość do 12 centymetrów. Ich ulubiony pokarm stanowią zielenice oraz krasnorosty. Gatunek ten jest stadny, dlatego wskazane jest, by w jednym zbiorniku znalazło się kilka osobników.
• Molinezja ostrousta (Poecilia sphenops) – polecana dla początkujących akwarystów molinezja black molly pochłania skutecznie brunatnice, okrzemki, sinice oraz inne glony zielone. Gatunek ten dorasta do około 8–10 centymetrów, sprzyjające dla niego warunki to zbiornik gęsto obsadzony roślinami.
• Otosek przyujściowy (Macrotocinclus affinis) – ta spokojna ryba doskonale sobie radzi z zielenicami, brunatnicami i okrzemkami. Macrotocinclus affinis jest stadny, dorosłe osobniki dorastają do około 4–5 centymetrów, można je trzymać razem z rybami o spokojnym usposobieniu i podobnych wymaganiach środowiskowych.
• Zbrojnik pospolity (Ancistrus sp.) – warto doposażyć akwarium w zbrojniki (inaczej glonojady). Gatunek ten posiada otwór gębowy zakończony przyssawką i przyczepia się wszędzie tam, gdzie zdążył zadomowić się glon, by następnie zeskrobać nieproszonego gościa z elementów dekoracji oraz ścian.

Ślimaki – sprzymierzeńcy w walce z glonami w akwa

Dobrym rozwiązaniem w walce z glonami mogą się okazać także mięczaki. Przykładem ślimaka, którego można hodować w akwarium, jest Neritina natalensis, inaczej zebra. Gatunek ten bardzo skutecznie czyści szyby, kamienie, korzenie i liście roślin. Jest zalecany do zbiorników z pokrywą, ponieważ lubi wychodzić z wody. W warunkach naturalnych można go spotkać w górskich potokach oraz ujściach rzek, jego ulubiony pokarm to sinice.

Krewetka – sposób na glony w akwarium

Inny naturalny sposób na glony to krewetki. Z najpopularniejszych gatunków można tutaj wymienić krewetkę Amano, czyli Caridina multidentata. Nazwa ta pochodzi od nazwiska Takashiego Amano, który jako pierwszy wprowadził ją z sukcesem do akwarystyki.

Skorupiak pochłania duże ilości zielenic, z wyjątkiem osobników nitkowatych – te nie są jedzone przez krewetki. Amano nie są duże, samice osiągają maksymalnie 4–5 centymetrów długości. Zwierzęta te są stadne, warto więc hodować kilka sztuk. Pamiętaj wtedy, aby na około 5 litrów przypadała jedna krewetka, nie więcej.

Środki specjalistyczne do zwalczania glonów

Jeśli z jakichś powodów wprowadzenie do akwarium nowych gatunków ryb lub zwierząt jest niemożliwe, jedynym rozwiązaniem są specjalistyczne środki do zwalczania glonów w akwarium. Warto skupić się na preparatach opartych na bazie naturalnych wyciągów, które przywracają równowagę w akwarium. Należy do nich np. nawóz bez dodatku fosforanów, wpływający korzystnie na rozwój roślin, ale niepowodujący zakwitu wody w akwarium.

Preparaty w formie kapsułek lub płynu stosuje się przy każdej podmianie wody. Zawierają one enzymy oraz bakterie, które przyspieszają rozkład substancji organicznych i wpływają korzystnie na rozwój roślin, dzięki czemu zostaje przywrócona równowaga biologiczna. Wiele z nich, np. związki humusowe, zakwasza wodę, co wpływa na obniżenie pH w akwarium, jeśli jednak są one stosowane zgodnie z instrukcją, będą całkowicie bezpieczne dla ryb i krewetek.

Gdy wszystkie metody zawiodły, w ostateczności można sięgnąć po bardziej drastyczne preparaty, które eliminują glony. Nanosi się je bezpośrednio na zainfekowane liście, szyby oraz dekoracje. Czas kuracji mocniejszymi preparatami wynosi zwykle od 2 do 4 tygodni – po tym czasie wodorosty powinny zniknąć. Najlepsze efekty można uzyskać po zastosowaniu odpowiednich środków od razu po zauważeniu zakwitu. Niektórych produktów nie można ze sobą łączyć, dlatego przed zastosowaniem warto dokładnie przeczytać ulotkę od producenta.

Lampa UV – sposób na zielone glony

Aby pozbyć się zielenic z akwarium, można użyć także lampy UV. Urządzenie, które da się kupić w wielu sklepach zoologicznych, emituje określoną długość fali, która ma właściwości bakteriobójcze. Naświetlana woda niszczy zarodniki glonów oraz dorosłe osobniki i dzięki temu pomaga zwalczyć ich plagę. Skutkiem ubocznym jest to, że lampa dezynfekująca może nie tylko usunąć glony, ale także zniszczyć pożyteczne bakterie zasiedlające akwarium, światło UV może być również szkodliwe dla człowieka – z tego powodu należy korzystać z tego sprzętu z rozwagą. Czas działania lampy należy dobrać do warunków panujących w akwarium – niektóre filtry dostępne na rynku posiadają wbudowane lampy, które można włączać i wyłączać za pomocą jednego przycisku. Ich zadaniem jest nie tylko zwalczać rozrost glonów w akwarium, ale też zapobiegać inwazji.

Glony w akwarium – podsumowanie

• Glony w akwarium pojawiają się w wyniku zaburzenia równowagi makroelementów i mikroelementów w wodzie oraz z powodu braku systematycznej pielęgnacji akwarium.
• Jeśli w Twoim akwarium pojawiły się glony, w pierwszej kolejności sprawdź poprawność działania sprzętu filtracyjnego, zastanów się także, czy akwarium zostało umieszczone w dobrej lokalizacji oraz czy nie jest ono przepełnione.
• Kolejny etap walki to wprowadzenie do akwarium ryb lub innych zwierząt, które żywią się glonami.
• Jeśli żadna z metod nie działa, w ostateczności możesz sięgnąć po dezynfekującą lampę UV.

Polecamy:

Podłoże do akwarium
Iwagumi, ryuboku, mizube i ragwork
Aquascaping