Nicienie u psa – rodzaje, objawy, leczenie

Nicienie to duża grupa pasożytów wewnętrznych. Do ich rozpowszechniania się dochodzi na skutek m.in. ocieplenia klimatu, a także migracji dzikich zwierząt. W artykule przyjrzymy się bliżej, jakie rodzaje nicieni występują u psa, w jaki sposób przenoszą się wśród zwierząt oraz jakie dają objawy.

Rodzaje nicieni u psa

Nicienie u psa można podzielić na dwie grupy: pasożyty przewodu pokarmowego (jelitowe) oraz pozajelitowe. Do pierwszej grupy zalicza się m.in. glisty, tęgoryjce, włosogłówki. W drugiej można wprowadzić dodatkowy podział na nicienie podskórne, sercowe oraz płucne. Dowiedz się o nich więcej.

Reklama

Nicienie jelitowe

W przewodzie pokarmowym psów spotyka się m.in. pasożyty z rodzaju Toxocara, Trichuris czy Ancylostoma.

Zacznijmy od glist. Glisty to popularna nazwa na pasożyty z gatunku Toxocara canis. Rozmnażanie tych nicieni odbywa się w jelitach czworonoga, a samica produkuje tysiące jaj, które są wydalane przez psa z kałem. Początkowo jaja nie są inwazyjne, ale stają się takie w ciągu kilku tygodni. Po spożyciu jaj przez żywiciela (psa) wykluwają się z nich larwy penetrujące ścianę jelit i przemieszczające się z krwią do wątroby i płuc. Następnie larwy mogą przemieszczać się w górę tchawicy, by zostać połknięte. W ten sposób dostają się do jelita, gdzie osiągają postać dorosłą. Inną możliwością jest ponowne wniknięcie larw do naczyń krwionośnych i wędrówka do mięśni lub narządów, gdzie otorbiają się, a ich rozwój zostaje wstrzymany.

Tęgoryjce to drugi, często spotykany u psów pasożyt wewnętrzny. Stanowi zagrożenie dla:

• szczeniąt,
• psów o obniżonej odporności,
• psów myśliwskich.

Obecność tęgoryjca objawia się zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego, niedokrwistością, utratą apetytu czy gorączką.

Włosogłówka (Trichuris vulpis) to kolejny pasożyt, który bytuje w jelicie żywiciela, gdzie żywi się krwią zwierzęcia. Nadmierna aktywność tego nicienia może spowodować np. niedokrwistość.

Należy pamiętać, że lokalizacja pasożytów układu pokarmowego nie zawsze dotyczy jedynie jelit. Istnieją również nicienie rozwijające się w ścianie lub świetle żołądka (Physaloptera, Ollulanus, Spirocerca czy Aonchotheca). Tego typu pasożyty są jednak rzadkie.

Nicienie płucne u psa

Kolejna grupa nicieni to pasożyty wywołujące tzw. kapilariozę płucną. Należy do nich Capillaria aerophila. Dorosłe nicienie z tej grupy lokalizują się pod nabłonkiem oskrzelików, oskrzeli i tchawicy. Jaja przemieszczają się w czasie kaszlu w górę układu oddechowego, gdzie zostają połknięte, a następnie wydalone z kałem. Rozwój do stadium inwazyjnego może przebiegać w dżdżownicy, która bywa żywicielem pośrednim. Zwierzęta mięsożerne zarażają się, zjadając dżdżownicę lub jaja pasożyta znajdujące się w otoczeniu. Larwy uwolnione w przewodzie pokarmowym dostają się wraz z krwią do układu oddechowego.

Nicienie sercowe u psa

Dirofilaria immitis powoduje tzw. dirofilariozę w postaci sercowo-naczyniowej. W cyklu rozwojowym pasożyta spotyka się dwóch żywicieli – pośredniego i ostatecznego. Samice komarów to żywiciele pośredni, którzy przenoszą mikrofilarie (larwy) pomiędzy żywicielami ostatecznymi, np. psami. W trakcie swojej migracji larwy przedostają się do układu krwionośnego. Choroba wywołana przez nicienie sercowe jest wciąż rzadko diagnozowana w Polsce, choć zyskuje na znaczeniu.

Nicienie podskórne u psa

Dirofilaria repens to pasożyt, który wywołuje postać skórną dirofilariozy. W przebiegu tej postaci dochodzi do rozwoju guzków mających średnicę ok. 1–2 cm, które lokalizują się:

• śródskórnie,
• podskórnie,
• w tkance mięśniowej,
• w gałce ocznej.

U psa może pojawić się obrzęk albo wynaczynienia w obrębie podskórza, ale zwykle nie obserwuje się innych objawów.

Przyczyny nicieni u psa

„Robaki” u psa to nic zaskakującego. Warto jednak wiedzieć, jak się przenoszą i jak można ograniczyć ryzyko chorób pasożytniczych u swojego pupila.

Zacznijmy od najmłodszych psów. Szczenięta mogą się zarazić niektórymi pasożytami już przez łożysko lub wraz z wydzieliną z gruczołu mlekowego matki.

Starsze zwierzęta zarażają się, np. zjadając żywicieli pośrednich lub paratenicznych. Niektóre nicienie mogą być także przenoszone przez komary, a tęgoryjec może przykładowo dokonać inwazji również poprzez barierę skóry zwierzęcia.

Nicienie u psa – objawy

Jak rozpoznać i jak leczyć nicienie u psów? Tym zajmiemy się w kolejnych akapitach. Odpowiedź jest jednak zależna od tego, czy będą to pasożyty jelitowe, płucne czy sercowe.

• Kapilarioza może przebiegać bezobjawowo (subklinicznie), ale może również spowodować kichanie, kaszel czy świszczący oddech. W przypadku przewlekłego zarażenia mogą pojawić się zaburzenia krzepliwości krwi, wybroczyny, krwawienie z nosa, a także obecność krwi w ślinie czy moczu. Powikłania mogą doprowadzić do zapalenia płuc, a w ciężkich przypadkach skończyć się śmiercią.
• W przypadku nicieni przewodu pokarmowego można zaobserwować spadek apetytu, wymioty, biegunki ze śluzem. Znacząca inwazja pasożytów jelitowych zaburza prawidłowy wzrost i rozwój młodych psów, powoduje uszkodzenie jelit i przewlekłe stany zapalne narządów wewnętrznych. W skrajnych przypadkach dochodzi do krwawych biegunek, anemii, a nawet śmierci osłabionego zwierzęcia.
• Glistnica u szczeniąt powoduje rozdęcie brzucha, drgawki i objawy padaczkopodobne, które ustępują po leczeniu.
• Zarażenie nicieniem sercowym może być przyczyną niewydolności krążeniowo-oddechowej.

Nicienie u psa – czy to powód do zmartwień?

Czy nicienie mogą znacząco wpłynąć na stan zdrowia psa? W kwestiach zdrowia nie ma łatwych odpowiedzi. Nie ma jednak wątpliwości, że w przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów u psa konieczna jest wizyta u weterynarza. To on oceni, jak obecność robaków wpłynęła na kondycję czworonoga i jakie podjąć kroki w celu eliminacji pasożytów i związanych z nimi problemów zdrowotnych.

Przebieg inwazji nicieni może być bezobjawowy. Pasożyty często pozostają niewykryte przez długi czas. Jednocześnie w przypadku młodych zwierząt lub osłabienia organizmu zwierzęcia obecność nicieni może skończyć się nawet śmiercią psa.

Jak leczyć nicienie u psa?

Przebieg kuracji odrobaczającej zależy od źródła problemu. Postępowanie zawsze należy skonsultować z lekarzem weterynarii.

• Do eliminacji glist stosuje się m.in.: febantel, fenbendazol, pyrantel, oksym milbemycyny.
• Do leczenia kapilariozy polecany jest fenbendazol, który podaje się doustnie przez 14 dni. Inne leki, które można zastosować w tym przypadku, to m.in. moksydektyna lub lewamizol.
• Do zwalczania Dirofilaria immitis można sprowadzić z zagranicy melarsominę, która nie jest zarejestrowana w Polsce, lecz stosowana w innych krajach.
• W leczeniu angiostrongylozy płucnej stosuje się oksym milbemycyny raz na 7 dni przez 4 tygodnie lub miejscowo preparaty spot-on z imidakloprydem i moksydektyną.

Zdarza się, że dodatkowo wskazane jest leczenie wspomagające w postaci podawania antybiotyków, glikokortykosteroidów, leków immunosupresyjnych czy rozszerzających oskrzela.

Pamiętaj, że nie każdy plan terapeutyczny jest w stu procentach skuteczny, dlatego po zakończeniu kuracji należy wykonać badania potwierdzające pozytywny efekt leczenia.

Jak zapobiegać nicieniom u psa?

Nie wszystkich problemów da się uniknąć, ale możemy podjąć działania profilaktyczne, które ograniczą ryzyko rozwoju chorób pasożytniczych u naszego psa.

Pilnuj, by pupil nie zjadał śmieci czy odchodów podczas spacerów.

Profilaktyka powinna polegać również na regularnych badaniach kału psa oraz stosowaniu środków przeciwpasożytniczych. Badania warto wykonywać przynajmniej raz na trzy miesiące lub według zaleceń lekarza weterynarii.

FAQ

Jakie są pierwsze objawy nicieni u psa?

Objawy są zależne od gatunku nicieni oraz miejsca ich bytowania. W niektórych przypadkach będą to wymioty i biegunka, a w innych zauważysz kaszel lub guzki pod skórą psa. W przypadku zauważenia symptomów choroby zawsze należy skonsultować się z weterynarzem.

Jakie są najczęstsze przyczyny nicieni u psów?

Nicienie przenoszą się w różny sposób. U młodych psów możliwe jest zakażenie przez łożysko lub wraz z mlekiem matki. Zwierzę może również spożyć inwazyjne jaja znajdujące się w otoczeniu lub dżdżownice czy ślimaki będące żywicielami nicieni.

Czy nicienie u psa są zaraźliwe?

Wiele nicieni stanowi zagrożenie dla ludzi. Do tej grupy należą m.in. glisty, tęgoryjce i włosogłówki. Po ich rozpoznaniu u zwierzęcia warto skonsultować się z lekarzem oraz ściśle przestrzegać zasad higieny.

Jak długo trwa leczenie nicieni u psa?

Leczenie jest zależne od gatunku nicieni. W wielu przypadkach podaje się leki doustne lub preparaty typu spot-on, których aplikację należy powtórzyć po kilku tygodniach, a następnie wykonać badania kontrolne. Zawsze postępuj według zaleceń lekarza weterynarii prowadzącego leczenie Twojego psa.

Podsumowanie 

• Nicienie u psów można podzielić na pasożyty przewodu pokarmowego i pasożyty pozajelitowe.
• Objawy inwazji pasożytów są niespecyficzne i mogą wskazywać na różne choroby. Zawsze należy skonsultować się z lekarzem weterynarii.
• Regularne badania kału lub odrobaczanie psa powinno odbywać się według wskazówek lekarza weterynarii.
• Obecność pasożytów u psa może stanowić zagrożenie dla innych czworonogów oraz człowieka.

U psów spotyka się wiele różnych nicieni, które mogą bytować w różnych miejscach jego ciała i powodować odmienne objawy. Chcąc dbać o zdrowie psa, należy pamiętać o przestrzeganiu zasad higieny, a także o profilaktycznych badaniach czy odrobaczaniu pupila.

autor: lek. wet. Agnieszka Górecka