Kawie domowe, niegdyś zwane świnkami morskimi, to jedne z popularniejszych pupili domowych. Zazwyczaj kojarzymy je z krótkowłosymi gryzoniami lub rozczochranymi rozetkami. A w rzeczywistości świnki morskie należą do grona zwierząt towarzyszących, które możemy podzielić na kilkanaście ras! Oczywiście nie piszę tu o gryzoniach, które można nabyć w sklepach zoologicznych, lecz o tych z profesjonalnych hodowli. Tam można spotkać świnki krótkowłose, długowłose, a nawet łyse.
Świnki morskie w Polsce
Rasowe świnki morskie z rodowodami pojawiły się w Polsce około 18 lat temu. Sprowadzono je pośrednio od hodowców z Ukrainy i Niemiec. Były to rewelacyjne linie z domieszką krwi kanadyjskiej, charakteryzującą się pięknym włosem. Na podobieństwo psów i kotów powstał w naszym kraju Polski Klub Rasowych Świnek Morskich – Cavies Club of Poland.
Funkcjonuje on już 16 lat i jest jedynym stowarzyszeniem w naszym kraju zrzeszającym hodowców i miłośników rasowych świnek morskich. Dzięki współpracy z innymi zagranicznymi klubami stworzył polski katalog ras – standard, w którym określone są cechy charakterystyczne poszczególnych ras. Wzorce zaczerpnięto z klubów, które mają znacznie dłuższą tradycję w tej dziedzinie, jak np. z Czech, Szwecji, Danii i Anglii.
Rasy świnek morskich
W pierwszej grupie jest opisanych ponad dwadzieścia wzorców ras świnek morskich.
Główny podział zarysował się ze względu na okrywę włosową:
- świnki morskie krótkowłose: gładkowłose, rozetki, crestedy, US teddy, CH teddy i rexy,
- świnki morskie długowłose: sheltie, coronety, peruwianki, alpaki, texele, merino i lunkarye,
- kawie domowe łyse: skinny i baldwiny.
Polski standard opisuje rasy, dopuszczalne kolory i możliwości ich rozłożenia oraz określa, jaki typ świnek rasowych może brać udział w organizowanych wystawach krajowych czy międzynarodowych. Odmiany kolorystyczne świnek morskich dzielimy na „rodziny”. I tak dla zwykłego miłośnika kawia, o której potocznie mówi się, że jest ruda, dla hodowcy będzie kawią z rodziny czerwieni. Świnki morskie, zależnie od umaszczenia i barwy oczu, mogą mieć kolor:
- czerwony,
- złoty,
- szafranowy,
- buff.
Dlatego też określenie rasy lub koloru świnki morskiej jest starannie opisane w standardzie i podlega odpowiedniej weryfikacji.
Crested
Świnkę gładkowłosą każdy z nas zna i każdy wie, jak ona wygląda, ale gdyby dodać jej koronę na czubku głowy utworzoną przez wirek na kształt rozetki, to będzie już zupełnie inna rasa – crested. Takie świnki morskie mogą występować w różnych kombinacjach kolorystycznych. Natomiast jednolita barwa ciała, np. czarne ciało i biała korona, to cecha charakterystyczna dla cresteda amerykańskiego. Pożądane jest, by ilość białych włosów w koronie była odpowiednia i nie było ich na pozostałej części ciała.
Teddy i rexy
US Teddy i rex – to tzw. misie. Ich okrywa włosowa jest zupełnie odmienna od wcześniej opisanych, a to za sprawą struktury włosa. Włos jest krótki, sprężysty i praktycznie sterczy prostopadle względem ciała. Gęstość okrywy powinna być odpowiednio duża, by włosy tworzyły swoisty dywan, nadający śwince puszysty wygląd. Pojedynczy włos jest delikatnie karbowany i zaokrąglony na końcu. Świnki morskie tych ras są do siebie bliźniaczo podobne , dzieli je tylko genetyka.
Wyróżniamy jeszcze szwajcarskie misie, czyli Ch teddy. Jednak u tej rasy włos jest nieco dłuższy (szczególnie na zadku) i sprawia wrażenie, jakby świnka była pierzastym obłokiem. Wymienione rasy występują w różnych odmianach kolorystycznych. Choć nadal w Polsce jest ich niewiele.
Rozetki
Najbardziej oryginalna rasa krótkowłosa świnek morskich to rozetki (zwane abisynkami). Ich ciało pokryte jest twardym włosem ułożonym w siatkę rozetek. Specjalny ich wygląd tworzą „wicherki” z widocznym centrum, od którego sierść rozchodzi się promieniście we wszystkie strony. Dodatkowo układ wszystkich środków powinien być w podobnych odległościach, a włosy odchodzące z dwóch sąsiednich rozetek powinny stykać się i tworzyć coś na wzór grzebienia.
Sprawia to, że ciało abisynki pokrywają szeregi rozetek z kratką grzebieni pomiędzy nimi. Jest to wyjątkowo trudna specyfika szaty włosowej, wymagająca przede wszystkim dobrej gęstości i struktury włosa (odpowiednio twardego), by tworzące się grzebienie były sztywne i zrazem efektowne.
Rodowód świnek morskich
Wszystkie rasowe świnki morskie, które rodzą się w zrzeszonych hodowlach posiadają rodowody – metryki urodzenia. Mioty, z których pochodzą, są zarejestrowane w dokumentacji klubowej. To, czy dana świnka morska trafi w ręce hodowcy, czy w ręce miłośnika, zapisane jest w jej genach. Przyszłych rodziców maluchów dobierają hodowcy tak, by pochodzili z różnych, niespokrewnionych linii oraz by mieli jak najlepsze cechy hodowlane i wystawowe.
Maluchy po odstawieniu od matki zaczynają nowy etap życia. Dzieli się je na te po pierwsze mające predyspozycje do wystaw, po drugie na te, które zachowuje się do dalszej hodowli. A po trzecie na te, o których hodowcy mówią „peciki” lub „na kolanka”. Ta ostatnia grupa najczęściej trafia do domu miłośników świnek, osób rozpoczynających przygodę z kawiami lub nabywających świnkę do towarzystwa dla wcześniej zakupionego pupila.
Świnki morskie to zwierzę stadne
Poza wszelkimi normami, standardami czy wzorcami ras należy pamiętać, że każda kawia to zwierzak stadny. Dlatego potrzebuje towarzystwa tego samego gatunku. I nieważne, czy będzie to świnka rasowa czy ze sklepu zoologicznego, tj. w typie danej rasy. Dla nas opiekunów najważniejsze powinny być: pełny brzuszek naszej świnki i świnkowe towarzystwo dla niej (tej samej płci).
Decydując się na posiadanie świnki morskiej, należy rozważyć zakup w profesjonalnej hodowli, gdzie dobro zwierzęcia jest rzeczą nadrzędną, A metryka urodzenia może uchronić naszą świnkę od wielu chorób. Hodowcy dbają o to, by ich podopieczni mieli jak najlepsze warunki i zdobywali nie tylko puchary na wystawach, ale też serca nowych właścicieli. Radość z posiadania zadbanej świnki o wiadomym pochodzeniu to podwójna radość.
Polecam stronę Cavies Club of Poland i kontakt z hodowcami, bo to nieocenione „księgi wiedzy praktycznej” o kawiach domowych.